عملیات حرارتی تنش زدایی به منظور آزادکردن تنشهای قفل شده در ماده در حین تولید می باشد. عملیات حرارتی تنش زدایی عبارتست از حرارت دادن یکنواخت تا دمایی پایینتر از استحاله فازی، نگه داشتن در این دما برای مدت زمانی معلوم و متعاقبا سرد کردن یکنواخت. اگر سرعت سرد کردن ثابت و یکنواخت نباشد، تنشهای باقیمانده جدید می تواند در قطعه شکل بگیرد، بنابراین باید از یکنواخت سرد شدن قطعه اطمینان داشت.
یک تعداد از فاکتورها روی آزاد کردن تنش باقیمانده تاثیر گذار می‌باشند که عبارتند از مقدار تنش، زمان مجاز برای آزاد کردن تنش، دما، و پایداری متالورژیکی.
فاکتورهای دما-زمان
تنش زدایی، یک پدیده وابسته به دما و زمان می باشد بدان معنی که تنش زدایی با شرایط مشابه، می تواند با نگه داشتن قطعه در مدت زمان بالاتر در دمای پایین تر انجام گیرد. اما برای بدست آوردن زمان مناسب در دماهای مختلف باید مراجع مختلفی را مورد بررسی قرار داد. در زیر نموداری تحت عنوان رابطه بین دما و زمان در آزادکردن تنشهای باقیمانده در فولادها به صورت زیر موجود می باشد ولی در این نمودار زمانهای بالاتر رسم نشده است:
رابطه دما و زمان در آزادکردن تنشهای باقیمانده در فولادها
در مراجع بیان شده است که ارتباط دما و زمان در تنش زدایی به طور پارامتری با رابطه Larson-Miller همبستگی دارد.
Thermal effect = T(log t + 20) 10-3
که در آن T دما(رانکین) و t زمان(ساعت) می باشد. برای مثال نگه داشتن یک قطعه در oC595 برای 6 ساعت همان اثر تنش زدایی را دارد که در oC650 برای 1 ساعت نگه داشته شود.
نمودار زیر رابطه دما و زمان را در تنش زدایی نشان می دهد، که با استفاده از رابطه Larson-Miller در زمانهای ثابت رسم شده است.
رابطه دما و زمان در آزادکردن تنشهای باقیمانده با استفاده از رابطه Larson-Miller
